fin - 02 - Maliyet hesabı - kitaptan notlar-2002

YONETIMIN GOREVI

 

-        ISLETME FAALIYETLERINI PLANLAMAK

-        ISLETME FAALIYETLERINI ORGUTLEMEK

-        ISLETME FAALIYETLERINI KONTROL ETMEK

 

Maliyet muhasebesi

-        Planlama icin gerekli bilgileri saglar

-        Kontrole hizmet eder

 

Isletme yonetimi her gun yeni kararlar vermek ve bu kararlarin sonuclarini kontrol etmek zorundadir

 

Maliyet muhasebesi uretim faktorlerindeki deger azalislari ve uretilen urunlerin maliyetleri hakkinda bilgi vermesi nedeniyle, isletme bilgi sisteminin onemli bir parcasi olarak ortaya cikar(s.5).

 

Yonetimin gorevi :

-        Problemleri tanimak : hatalar.ekeonomik olmayan durumlar. Ve uygun firsatlari bildiren bilgilerden olusur

-        Sinirlarini tespit etmek : burada hangi alternatif cozumlerin oldugunu ortaya koyariz, her alternatif miktar ve kalite acisindan incelenir ve bazi tahmin bilgileri de gerekecektir.

-        Karar vermek : Alternatiflerden birine karar verilir

-        Gerekli tedbirleri almak : Asilmamasi ve altina inilmemesi gereken bazi hedeflere ihtiyac duyulacaktir

-        Uygulamalari kontrol etmek : Fiili maliyetler ile planlanan maliyetler karsilastirilir.ve kontrol edilir. Eger ikisi arasinda fark varsa bu fark bir problemin varligini haber veren bir bilgi niteliginde olacaktir. Buna gore ayni prosedur tekrar uygulanir

 

Isletmeler buyudugunde yonetime bilgiler dogru ve zamaninda ele gecmelidir. Bunu icin “Isletme Bilgi Sistemleri” gelistirilmistir. Isletme Bilgi Sistemleriicerisinde en onemli yeri maliyet muhasebesi almaktadir.

 

Maliyet muhasebesinin diger amaci planlama ve yonetim icin gerekli biligleri saglamaktir.

Gelecege yonelik planlarin yapilabilmesi ancak,maliyet muhasebesi tarafindan saglanan bilgilerle gerceklestirilebilir. Planlanan falliyetler maliyet muhasebesi ile yonetilir, bunun icin fiili degerler (gercek bilgiler) planlanan degerler ile karsilastirilir ve sapmalar ortaya cikarilir.

 

Son olarak maliyet muhasebesi kontrol icinde kullanilir. Mukayeseler, donemler itibariyle veya olmasi gereken maliyetlerle fiili maliyetlerin mukayesesi veyahut isletmeler arasinda mukayeseler seklinde olabilir.

 

Bu genel amaclar disinda donem sonu stoklarinin degerlemesi, sigorta ile ilgili hasarlarin tespititve bunun gibi diger ozel amaclari da soz konusu olabilir.

 

Maliyet muhasebesinin orgutlenmesi ile yonetim araci olarak gorevlerini yerine getirebilecek.ve yonetimin bilgi ihtiyaclarini karsilayacak hale gelecektir.

 

Maliyet sistemleri

 

Fiili maliyet sistemi

 

Filli maliyet sisteminde belirli bir donemde fiilen gerceklesmis maliyetler nazari dikkate alinmaktadir.Bu sistem oteki sistemlerin dogruluk derecelerini olcmek ve analiz etmek yonunden, her isletme icicn belirli donem sonlarinda uygulanmasi gereken bir sistemdir.

 

Tahmini (normal) Maliyet Sistemi

 

Tahmini Maliyet Sisteminde gecmis donemlwerin fiili maliyetlerinin ortalama degerleri alinir, bu cari verimi olcmek icin bir olcu birimini olusturur.

Bu sistem eetkin bir maliyet kontrolunun baslangicina imkan vermektedir. Ancak kesnlik dereceleri ve isletme icin kontrol degerleri cok yuksek degildir

 

Standart Maliyet Sistemi

Standart maliyetler birim uretim icin planlanan maliyetler ve ozellikle her uretim birimi icin planlanmis uretim maliyetlerini hesaplamaya yarar. Boylece belirli kosullar altinda gerceklesmesi gerekli olan maliyetlerin bulunmasi soz konusudur.

 

Bu sekilde yapilan hesaplamalarda:

-        Disardan temin edilen girdilerin sabit fiyatlarla nazari dikkate alinabilir

-        Fiyat sapmalarini ortaya cikartir

-        Kullanim sapmalarinin kontrol edilebilmesi icin, isletme icicndeki materyel kullanimlari ve calisma saatleri icin standartlar tespit edilebilir

 

Tam Maliyet Sistemi

 

Uretimle ilgili ortaya cikan butun maliyetlerin urunlere yuklendigi maliyet sistemine Tam Maliyet Sistemi denir.. Bu sistemin zayifligi faaliyet sonucuna katkisi olan her urun cesidinin donem sonucuna katkisini  gostermemesidir.

 

Kismi (Degisken ) Maliyet Sistemleri

 

Degisik amaclar icin farkli kismi maliyetleme sistemleri onerilmektedir.

-        Degisken Maliyet Sistemi

-        Sabit Maliyetlerin Kademelendirilmesi

-        Tam Kapasite Durumunda Alternatif Maliyetlerin Hesaplamalara Katilmasi

-        Nispi Direkt Maliyet Sistemi

-        Diger Kismi Maliyet Sistemleri

 

Tek Urun ureten isletmelerde Faaliyet sonucunun belirlenmesi:

 

Step 1/2 - Satis Hasilati – Degisken Maliyetler = Katki Payi

Step 2/2 - Katki Payi – Sabit Maliyetler = Faaliyet sonucu

 

Veya

 

Toplam Kar = [Urun miktari* (Birim Satis Fiyati – Urun Basina Degisken Maliyet) ] – Toplam Sabit Maliyetler

 

Isletmede birden cok urun uretiliyorsa:

 

	Degisken Maliyetler	Urun 1	Urun 2	Urun 3	Urun 4
Satilan Urun	Miktari	f1	f2	Etc…	Etc…
Urun Birim	Satis Fiyati	x1	x2
Satis Hasilati	Fi	f 1 * x1	f2 * x2
Degisken	Hammadde	Ma1* x1	Mb1* x2
Maliyetler	Enerji	Ma2* x1	Mb2* x2
	Isletme Mal.	Ma3* x1	Mb3* x2
Topl. Degisken	Maliyet	Ma	Mb
Katki Payi	XI	F1-Ma	F2- Mb
Toplam Katki	Payi    SXi	X1 +X2+ …   + Xi
Sabit Maliyetler	Amortismanlar	Ms1
	Maaslar	Ms2
Topl. Sabit	Maliyetler	Ms
Faaliyet Sonucu	P	SXi – Ms

 

Katki paylariyla hesaplamada amac, birim maliyetleri ve alinacak kararlarinkarda meydana getirecegi degismeleri hesaplamaktir. Yani Katki payleri, alinacak kararlarin karda meydana getirecegi degismeleri gosterir. Bu nedenle katki paylari kar planlamasi ve kontrolunde kullanilir.Ayrica kisa donemli kararlarin alinmasinda arac olarak kullanilir.

Isletmelerde Katki payini ilgilendiren ve kisa donemler icin karar alinmasini gerektiren problemler :

-        Fiyatlandirma

-        Uretim yontemlerinin secimi

-        Uretim kararlari

-        Satin alma kararlari

-        Urunlerin karliligi ile ilgili sorunlar (hangi urun daha karli, Toplam karda hangi urunun ne kadar payi var,…)

 

Temel Katki Payi Kavramlari

 

Birim basina Mutlak katki payi hesabina esas olan uretim birimi, isletmeden isletmeye, urunden urune farkli olabilir. Ornek :

-        Bir hali fabrikasinda katki payi uretilen halinin alanina gore hesaplanir : mesela 100 m2 lik halinin katki payi, bir  dokumhanede 100 kg`lik dokumun katki payi…

 

Katki payinin karsilanmasi bir zaman dilimi icerisinde ne kadar erken gerceklesirse, isletme icin o kadar iyi olur. Bunu bir hesap sonucu ile ortaya cikarilabilir.

 

Sene 1	Jan	Feb	Mar	…..	Nov	Dec	Toplam
Satis Hasilati	F1	F2	F3				SFI
Satis Hasilati % olarak	F1 /SFi	F2 /SFi					S (Fi /SFi) =100%
Satis Hasilati cumulation						100%	//////////////////////
Topl. Degisken Mal.	Ma1	Ma2					S Mai
Topl. Degisken Mal. (% olarak)	Ma1 /S Mai	Ma2 /S Mai					S (Mai /S Mai) =100%
Topl. Degisken Mal. Cumulation						100%	//////////////////////
Urun basina katki payi	Xa1	Xa2					S Xai
Urun basina katki payi %	Xa1/ SXa	Xa2/ SXa					S (Xai/ SXai) =100%
Urun basina katki payi cumul						100%	//////////////////////
Urun basina katki payi	Xb1	Xb2					SXbi
Urun basina katki payi %	Xb1/ SXbi	Xb2/ SXbi					S (Xbi/ SXbi) =100%
Urun basina katki payi cumul						100%	//////////////////////
Toplam Sabit maliyetler	Ms1	Ms2					SMsi
Toplam Sabit mal. %	Ms1/ SMsi	Ms2/ SMsi					S(Msi/ SMsi)=100%
Toplam Sabit mal. cumul						100%	//////////////////////
Faaaliyet sonucu	P1	P2					SPi
Faaaliyet sonucu %	P1/SPi	P2/SPi					S(Pi/SPi)=100%
Faaaliyet sonucu cumul						100%	//////////////////////

 

Kapasitenin dolayisi ile sabit maliyetlerin kisa donemde degistirilmesinin mumkun olmadigi durumlarda, katki payi kisa donemli planlamalarda firma icin cok onemli olmaktadir.

 

Not: Benim anladigim kadariyla Katki paylarinin analizinin onemi Degisken Maliyetlerle alakali. Yani Amac kisa vadede degisken maliyetleri dusurmektir. Birim basina katki payi en yuksek olan urunun anlami sudur. Birim basina degisken maliyetlerin dusmesini saglayan urundur o. Yuksek satis fiyati vardir, birim basina uretimde harcanan degisken maliyet satis fiyatina gore daha dusuktur.Birim basina dusuk katki payi olan urunun anlamida sudur. Bu urun ancak cok miktarlarda satildigi zaman genel katki payinin yuksek olmasini saglar.

Kisaca

Birim basina fiyati yuksek olup degisken maliyeti az olan urun, her satilan birimde sirketi kara goturur. Bu urunlerin satislarinin desteklenmesi lazimdir.

Birim basina fiyati dusuk olan ve degisken maliyeti yuksek  (fiyati gecmemek kaydiyle) urunler birim basina maliyetlerin dusmesinde katkilari az olur. Ancak bu urunler fiyatlari dusuk oldugundan daha cok satilacaklar ve toplam katki paylari yuksek gozukecektir.

 

Ornek A,B ve C urunleri

 

	Birim Fiyat (T.L.)	Birim Degisken Maliyet	Birim Katki Payi	Satilan Birim	Toplam Katki Payi
Urunler	1	2	3=1-2	4	5=3*4
A	100	90	10	1000	10000
B	120	70	50	150	7500
C	950	850	100	20	2000

 

C urunu birim basina katki olarak en yuksek katkiyi saglamaktadir, ancak toplam katki olarak en dusugunu vermektedir. Bunun icin C urununun satislarina agirlik vermekte fayda vardir.

A urunu birim basina en dusuk katkiyi saglamasina ragmen, toplam katki olarak en yuksek katkiyi saglamaktadir.

 

Nispi katki payi

Bir urunun katki payi, ayni urunun satis fiyatinin yuzdesi olarak ifade edilmek istendiginde, nispi katki payi soz konusu olur.

 

 

 

	Birim Fiyat (T.L.)	Birim Degisken Maliyet	Birim Katki Payi	Birim basina nispi Katki Payi
Urunler	1	2	3=1-2	4=(3*100)/1
A	500	450	50	10%
B	250	210	40	16%
C	150	120	30	20%
D	80	60	20	25%
E	20	14	6	30%

 

Nispi katki paylarinin kullanildigi alan : Musterilerin harcamalari sinirli ise nispi katkisi daha fazla olan urunlerin uretiminin ve satisinin tesvik edilmesi gerekir.

 

Riebel`e gore katki payi

 

Alman muhasebeci Riebel`e gore, Katki payi,satis hasilatinin belirli direkt maliyetleri asan kismidir. Burada yapilan Brut kar hesabidir.

Rievbel belirli direkt maliyetleri asan diger maliyetleri kendine ozgu bir sekilde kademelendirmekte ve bu sekilde birbirini takip eden kademeli katki paylari teklif etmektedir.

 

		Urun 1	Urun 2	TOPLAM
Birim satis fiyati	A
Satis iade ve indirimleri	B
Net satis fiyati	C=A-B
Satisa bagimli ozel maliyetler	D
Katki payi 1	E=C-D
Nakliye maliyetleri	F
Katki payi 2	G=E-F
Direkt hammadde maliyetleri	H
Katki payi 3	I=G-H
Direkt iscilik maliyetleri	J
Katki payi 4	K=I-J
Bolumun harcamaya neden olan direkt maliyetleri	L
Bolumun harcamaya neden olan sabit maliyetleri	M
Likidite etkinligi olan tutar	N=K-L-M
Amortismanlar ve harcamaya neden olmayan diger maliyetler	O
Net faaliyet sonucu	P=N-O

 

Burada dort ayri katki payi soz konusudur. Hemen hemen butun isletme kararlarinin cozumunde bu katki paylarinin ilk ucu onemli olmaktadir. Ancak yine en onemlisi birim basina olan katki payidir yani “K” adli dorduncu katki payidir.

 

Planlanan ve Asgari katki payi

 

Satis bolumune degisken maliyetler hakkinda kesin bilgiler verilmelidir. Bu bilgiler beklenen standart ve asgari katkilarla desteklenmelidir.

Asgari katki payinin tespit edilmesi : Gecmis donemin katki paylari ve ozellikle gecmis donemde elde edilmis olan en dusuk katki payi gozonunde bulundurulmalidir. Ancak piyasada ve isletme politikasinda meydana gelen degisiklikler de dikkate alinmalidir.

Satis elemanlari bu bilgilerden yararlanmalidir, oyle ki az katki saglayan siparislerin avantajli olmayacagi dusuncesi engellenebilsin.

Satis elemanlari, isletme amaclarinin gerceklesmesinde kullanilmalidir. Bunun icin satis pirimleri, katki pirimlerine donusturulmelidir.

Boylece saticilarin ekonomik menfaatleri toplam katkinin maksimizasyonu ile paralel gidecektir.

 

Ornek:

 

Bir isletmede

Uc urun uretiliyor : A , B , C

Urunler satis elemanlari vasitasiyla satiliyor

Her satici yilda toplam 12 siparis aliyor

Siparisler urunlere esit olarak dagiliyor :       A = 4 siparis

                                                                           B = 4 siparis

                                                                           C = 4 siparis

 

Ucretlere eklenecek :         Gidis masraflari

                                             Diasrda kalma masraflari

                                             Belirli gider tutarlari

               Bugunku haliyle isletmenin katki paylari dagilimi :

 

Urunler	Her saticiya isabet eden yillik satis miktari (birim)	Birim fiyati	Birim degisken maliyeti	Birim katki payi	Toplam katki payi
	1	2	3	4=2-3	5=1*4
A	4	2.500.000	1.250.000	1.250.000	5.000.000
B	4	5.000.000	4.000.000	1.000.000	4.000.000
C	4	8.000.000	7.500.000	500.000	2.000.000
	12	Satici basina toplam katki			11.000.000

 

Isletme basariya yonelik bir ucret sistemi yerlestirmek istemektedir. Bunun icin iki alternatif vardir:

               -Satis Primi

               -Katki payi primi

Bu sistemler kurulurken ongorulen hal :        12 birimlik siparis degismeyecektir.

                                                                           Amac siparislerin bilesimini degistirmektir

 

Ucret politikasi satis primi esasina gore yapilirsa , satis elemanlari en cok hasilat getiren C urununu satmaya gayret edeceklerdir :

 

Urunler	Her saticiya isabet eden yillik satis miktari (birim)	Birim fiyati	Birim degisken maliyeti	Birim katki payi	Toplam katki payi
	1	2	3	4=2-3	5=1*4
A	3	2.500.000	1.250.000	1.250.000	3.750.000
B	4	5.000.000	4.000.000	1.000.000	4.000.000
C	5	8.000.000	7.500.000	500.000	2.500.000
	12	Satici basina toplam katki			10.250.000

 

Ucret politikasi katki payi primi esasina gore belilendiginde ise, saticilar en cok katki saglayan A urununu satmaya gayret edeceklerdir.

 

Urunler	Her saticiya isabet eden yillik satis miktari (birim)	Birim fiyati	Birim degisken maliyeti	Birim katki payi	Toplam katki payi
	1	2	3	4=2-3	5=1*4
A	5	2.500.000	1.250.000	1.250.000	6.250.000
B	4	5.000.000	4.000.000	1.000.000	4.000.000
C	3	8.000.000	7.500.000	500.000	1.500.000
	12	Satici basina toplam katki			11.750.000

Saticilar icin iki ihtimal mevcuttur:

-        Uc urunden birinin satisi digerleri aleyhine arttirilabilir.

-        Caba gostermeyen saticilarin siparisleri azalacaktir

 

Buna gore ucret sistemi, secilen prim sekline gore, satici basina artar veya duser.

Saticilarla ilgili ucret politikasinda en iyi sonuc standart ve asgari katki paylarinin birlikte kullanilmasi suretiyle elde edilebilir.

 

Diger katki payi kavramlari

 

Katki paylari ile ilgili su tur hesaplar yapilabilir. Bunlar sirketin bir cok calasmi alani oldugunda kullanilabilir ve daha cok makro bakis acisidir:

-        Musteri basin akatki paylari hesabi

-        Satis bolgelerine ait katki paylari

-        Isletmede toplam katkinin en onemli kismini olusturan mallarin tespiti

-        Isletmede toplam katkinin en onemli kismini olusturan musteri ve musteri gruplari

 

Katki paylari bolge mal veya musterilere gore hesaplanabilir.  Her seferinde bunlar bir siraya konulmalidir. Bu hesap ile bolge mal veya musterilerden hangisi ile faaliyetlerin surdurulmeyecegi konusunda onemli bilgi elde edilecektir.

 

Katki payi analizinde maliyetlerin siniflandirilmasi.

 

Toplam maliyetler muhtelif kisimlara bolunmeli.

 

Katki paylari kararlarin iktisadi etkilerinin tespitine yardimci olurlar.

 

Kararlar maliyetlerin belirli bir kismiyla ilgilidirler. Bunu icin maliyetler, kararlardan etkilenme derecelerine gore siniflandirilmalidir.

 

Maliyetlerin planlanmasi ve kontrolu icin bunlarin cikmasina neden olan ve degistiren faktorler bilinmelidir. Bu faktorlerin en onemlileri sunlardir :

-        Uretim miktari

-        Uretim faktorlerinin fiyati

-        Uretim faktorlerinin kalitesi

-        Isletmenin buyuklugu (kapasite)

-        Uretim yontemleri

 

Ayrica ek olarak sunlar da vardir ancak daha az onemlidirler :

-        Karar sonucu vaz gecilen katki paylari  (alternatif maliyetler)

-        Teslimat taahutleri

 

Sabit Maliyetler

 

Sabit Maliyetler = Uretim miktarindan bagimsizdir. Belirli bir kapasitenin uretim icin hazir bulundurulmasi nedeniyle ortaya cikar.

 

Hangi maliyetlerin sabit,hangi maliyetlerin degisken oldugu sorusunun cevabinda, dikkate alinan zaman devresi onemli rol oynar. Cok uzun donemde butun maliyetler degiskendir denilebilir. Personel maliyetleri buna bir ornektir. Yapilan anlasmalar haftalik olmasi halinde, personel maliyetleri haftalik bazinda sabit maliyet olarak gozukecektir, ancak yillik cerceve icerisinde degisken maliyet olarak hesaplanacaktir. Dikkate alinan donem ne kadar kisa olursa, personel maliyetlerinin sabit maliyet payi o kadar yuksek olur.

 

Uretim faktorlerinin yeterli olcude bolunemeyisi, bundan dolayi baz\i maliyetler uretim miktarindaki her degismeyle birlikte degismezler, aksine belirli uretim duzeylerine ulasildiginda sicrayarak degisirler ve tekrar belirli bir aralikta sabit kalirlar. Bu tur maliyetlere “kademeli maliyetler” veya “sicrayan maliyetler” denir.

 

 

Degisken Maliyetler

 

Degisken maliyetler faaliyet hacmindeki degisimleri degisik sekillerde tepki gosterebilirler:

 

Orantili degisken maliyetler : degisken maliyetlerin bir kismi faaliyet hacmi ile orantili olarak degisirler.

 

Degresif maliyetler : Bazi maliyetler faaliyet hacmine gore artar ancak bu artis nispeti faaliyet hacmindeki artis nispetinden daha azdir.

 

Progressif maliyetler: Kimi degisken maliyetlerdeki artis nispetinin, faaliyet hacmindeki artis nispetinin uzerinde olmasi halidir.

 

 

Regressif maliyetler: Faaliyet hacmi artarken maliyetlerde mutlak bir azalis soz konusudur.

Sabit ve degisken maliyet ayriminda olcu, faaliyet hacmidir.

 

 

Direkt ve endirekt(Dolayli) maliyetler

 

 

Direkt ve endirekt maliyet ayriminda esas, bir maliyetin urune veya sorumluluk merkezine dogrudan yuklenip yuklenememesidir.

Direkt maliyetler bir urune dogrudan dogruya yuklenebilir maliyetlerdir. Ornek: hammadde ve direkt iscilik maliyetleri. Direkt maliyetlerin tumu degisken maliyetlerdir.

Endirekt Maliyetler: Urunlere dogrudan dogruya yuklenemiyen maliyetlerdir. Mamul acisindan, degisken iscilik ve degisken hammadde disindaki tum maliyetler genel uretim maliyeti olarak adlandirilir ve genellikle dolayli maliyet niteligi tasirlar.  Dolayli maliyetlerin bir kismi sabit, bir kismi ise degisken maliyet karakterindedir.

 

Maliyetlerin isletmenin likiditesine etkilerine gore siniflandirilmasi

 

Maliyetler su sekilde bir ayrima tabi tutulabilir :

-        kisa donemde harcamaya neden olan maliyetler (ornegin bir ay : ucret maas ve materyal maliyetleri)

-        uzun donemde harcamaya neden olan maliyetler ( amortismanlar ve yabanci sermayaenin hesabi faizleri)

-        harcamaya neden olmayan maliyetler: bunlar da hesabi oz sermaye faizi ve hesabi olarak isletme sahibine odenen ucretle sinirlidir

 

Burada dikkat edilmesi gerekecek husus kisa donemli maliyetlerin degisken maliyetlerle, ve uzun donem maliyetlerin asabit maliyetlerle ayni olmadigidir.

Ornek :

-        Maaslar ve kiralar aylik olmalarina ragmen sabit maliyetlerdir

-        Uretim miktarina gore hesaplanan amortismanlar ise yillik olmalarina ragmen degiskendirler.

 

Maliyetlerin Diger Kriterlere gore siniflandirilmasi

 

 Maliyetlerin belirli bir karardan etkilenip etkilenmemelerine gore de siniflandrilmasi mumkundur.

Bunlar:

-        Uygun maliyetler : maliyetlerin kararlardan etkilenmesi (Relevante Kosten)

-        Uygun olmayan maliyet : maliyetlerin kararlardan etkilenmemesi (Irrelevante Kosten)

 

Ornek

Bir kisi sehir disinda oturmaktadir

Sehir merkezine gitmek icin kendi arabasi ile belediye otobus arasinda secim yapmalidir

Burada toplam maliyetlerin dikkate alinmamasi gerekir

Uygun Maliyetler:

Sadece kilometreye bagli olarak ortaya cikan benzin, yag ve asinma payi gibi maliyetler nazari dikkate alinmasi gerekir cunku bunlar alinacak kararla etkilenecek maliyetlerdir.

Bu maliyetler ozel arabayi kullanma karari ile ortaya cikarlar, bu karardan vazgecildiginde ise tamamen ortadan kalkarlar.

Uygun Olmayan Maliyetler

Vergi ve Sigorta gibi maliyetler arabayla ilgili maliyetler olmasina ragmen alinacak karardan etkilenmezler. Bunlar kararda gozonunde bulundurulmazlar.

 

Sonucta Uygun maliyet, gelecekte tahmin edilen ve su anda etki edilmesi mumkun olan, alternatifin ozel maliyeti olarak izah edilebilir.

 

Ornek iki

 

Bir fabrikada kullanilan bir disli disardan 100. TL`ye satin alinmaktadir

Satici dislinin fiyatini 140 liraya yukseltecegini soylemistir.

Dislinin isletmede uretilemsi teknik olarak mumkun

Dislinin uretilmesi durumunda

Toplam maliyet 90 TL

Birim basin degisken maliyet : 65 TL